Niniejszy artykuł publikujemy wyłącznie w celach informacyjnych. Aby uzyskać poradę medyczną albo diagnozę skonsultuj się z lekarzem lub specjalistą.
Somnifobia u dorosłych i dzieci – co to jest?
Somnifobia to zaburzenie psychiczne, które objawia się intensywnym lękiem przed snem lub zasypianiem. Osoby cierpiące na somnifobię często unikają snu, obawiając się, że podczas zasypiania stracą kontrolę, doświadczą koszmarów lub nawet umrą we śnie. Z czego wynika lęk przed snem i jak można sobie z nim poradzić?
Somnifobia należy do fobii swoistych (specyficznych), co oznacza, że jest związana wyłącznie z określonym obiektem lub sytuacją, w tym przypadku snem. Tego rodzaju zaburzenia snu mogą pojawić się już w dzieciństwie lub we wczesnym okresie wieku dorosłego.
Strach przed snem u dzieci często jest spowodowany przeżywaniem trudnych emocji w ciągu dnia lub uczuciem zagrożenia. Na pewnym etapie rozwoju takie odczucia mogą być naturalne, jednak jeśli lęk przed snem u dziecka z czasem nie mija, a wręcz nasila się, warto zwrócić się o pomoc do specjalisty.
Jak może wpłynąć na człowieka lęk przed snem?
Zdrowy i spokojny sen jest niezwykle ważny dla naszego zdrowia. Wieczorny odpoczynek powinien być przyjemną chwilą wytchnienia od codziennych trosk. Jednak nie zawsze tak jest. Osoby cierpiące na zaburzenia snu mogą mieć problem z zaśnięciem i przespaniem całej nocy.
Strach przed snem bardzo negatywnie wpływa na jakość życia, dlatego ważne jest, aby nie ignorować tego problemu i poszukać odpowiedniego wsparcia. W trakcie terapii specjalista stara się dowiedzieć, co wywołuje stany lękowe w nocy, aby móc dostosować leczenie do potrzeb pacjenta.
Lęk przed snem – przyczyny
Przyczyn somnifobii może być bardzo wiele. Mogą to być konkretne sytuacje, choroby lub inne zaburzenia psychiczne. Według specjalistów znaczenie w rozwoju tego schorzenia mają przede wszystkim:
- Traumatyczne doświadczenia związane ze snem, które wywołały stres pourazowy (zaburzenie psychiczne będące formą reakcji na skrajnie stresujące wydarzenie). Może to być na przykład śmierć kogoś bliskiego we śnie, pożar lub przemoc seksualna.
- Lunatykowanie (zaburzenie snu, podczas którego osoba podejmuje działania typowe dla stanu czuwania, będąc jednocześnie w głębokim śnie). W takim wypadku problemy z zaśnięciem mogą być spowodowane obawą, że w trakcie lunatykowania pacjent zrobi coś, czego normalnie nigdy by nie zrobił.
- Zaburzenia lękowe i depresyjne, które powodują, że pacjent ma problemy z zasypianiem lub doświadcza ataków paniki przed snem.
- Intensywne koszmary senne, przez które pacjent boi się zasnąć i stara się opóźnić moment położenia się do łóżka.
- Stres i przeciążenie bardzo utrudniają zasypianie, a dodatkowo mogą wywoływać ataki paniki przed snem związane z obawą przed nadejściem kolejnego dnia i koniecznością zmierzenia się z licznymi problemami.
- Przewlekłe schorzenia, np. bezdech senny, choroby tarczycy czy zaburzenia rytmu serca również przyczyniają się do rozwoju lęku przed spaniem.
- Porażenie przysenne, czyli tymczasowa utrata funkcji mięśni podczas snu, przy jednoczesnym zachowaniu świadomości, jest to zaburzenie snu, które powoduje, że pacjent boi się zasnąć.
- Czynniki środowiskowe, takie jak hałas, warunki panujące w sypialni, niewygodne łóżko, poduszka, pościel czy materac, mogą również powodować trudności w odprężeniu się przed snem.
Somnifobia – objawy
Objawy somnifobii są bardzo nieprzyjemne, negatywnie wpływają na samopoczucie, a także na nasze zdrowie i sprawność w ciągu dnia. Dzielimy je na psychiczne, fizyczne i behawioralne.
Objawy psychiczne
Są to wszystkie negatywne myśli i emocje związane ze snem. Objawy psychiczne mogą pojawiać się w ciągu dnia i mają tendencję do nasilania się w godzinach wieczornych. Zaliczamy do nich:
- lęk przed zaśnięciem, który pojawia się już na samą myśl o zasypianiu,
- lęk przed samodzielnym spaniem w łóżku u dorosłych, a także strach przed spaniem samemu w domu,
- nieuzasadniony lęk po przebudzeniu,
- uczucie niepokoju w nocy,
- natrętne myśli,
- ataki paniki przed snem,
- problemy z koncentracją,
- wahania nastroju.
Objawy fizyczne
Objawy fizyczne somnifobii dotyczą reakcji organizmu na lęk przed snem. Mogą obejmować:
- przyspieszone bicie serca i przyspieszony oddech,
- ból i dyskomfort w klatce piersiowej,
- nadmierne pocenie się,
- drżenie rąk,
- zawroty głowy,
- napięciowe lub migrenowe bóle głowy,
- sztywność i napięcie mięśniowe, szczególnie w okolicy szyi i ramion,
- problemy żołądkowe, takie jak mdłości, bóle brzucha czy niestrawność.
Objawy behawioralne
Jest to grupa określonych zachowań, które wynikają z lęku przed snem i manifestują się na różne sposoby. Osoby cierpiące na somnifobię mogą:
- unikać sytuacji związanych z zaśnięciem, co może prowadzić do opóźniania pójścia spać,
- nadmiernie korzystać z substancji pobudzających, by odwlec moment położenia się do łóżka w czasie,
- spożywać substancje psychoaktywne, aby zminimalizować niepokój,
- angażować się w długotrwałe czynności przed snem,
- wykazywać większe rozdrażnienie lub płaczliwość przed snem,
- szukać towarzystwa innych osób w nocy, aby zminimalizować swoje obawy związane z zasypianiem,
- unikać spania w ciemnych pomieszczeniach.
W przypadku somnifobii największą trudność dla pacjenta stanowi fakt, że snu nie da się całkowicie uniknąć. Chorzy często budzą się w nocy z lękiem, a rano czują się wyczerpane i sfrustrowane.
Wzmocnienie negatywnych doświadczeń tylko potęguje lęk, prowadząc do błędnego koła, w którym niezdolność do spokojnego snu pogłębia problemy zdrowotne i emocjonalne. W rezultacie somnifobia może znacząco wpłynąć na codzienne życie pacjenta, utrudniając mu normalne funkcjonowanie oraz relacje z innymi.
Jak rozpoznać somnifobię i kiedy udać się do specjalisty?
Każdy z nas od czasu do czasu może odczuwać strach przed snem. Dziwny stan przed zaśnięciem najczęściej jest spowodowany konkretną sytuacją i zwykle mija już po jednej lub dwóch nocach. Somnifobia to coś znacznie poważniejszego – lęk ten utrzymuje się przez dłuższy czas i ma negatywny wpływ na jakość życia.
Choć obecnie nie istnieje żaden test na somnifobię, to jednak można ją zdiagnozować, gdy pacjent:
- boi się zasnąć,
- odczuwa lęk w nocy,
- unika snu,
- śpi krócej, niż wynosi zalecana minimalna ilość snu,
- ma trudności z codziennym funkcjonowaniem.
Jeśli zauważasz u siebie podobne objawy, nie zwlekaj z umówieniem się na wizytę u specjalisty. Psycholog lub psychiatra pomogą Ci opracować skuteczną strategię radzenia sobie z lękiem przed snem.
Somnifobia – leczenie
Osoby cierpiące na somnifobię mogą zgłosić się do lekarza rodzinnego, który pokieruje ich do specjalisty albo bezpośrednio do psychologa lub psychiatry. Podstawą leczenia jest psychoterapia, np. poznawczo-behawioralna, dodatkowo specjalista może zalecić także:
- stosowanie technik relaksacyjnych, np. ćwiczenia oddechowe, medytację lub progresywną relaksację mięśni,
- zadbanie o higienę snu,
- farmakoterapię w sytuacjach, gdy lęk jest wyjątkowo nasilony i utrudnia codzienne funkcjonowanie, wówczas psychiatra może przepisać leki przeciwlękowe lub nasenne.
Dzięki kompleksowemu podejściu możliwe jest stopniowe złagodzenie objawów somnifobii i przedłużenie fazy snu głębokiego, która jest bardzo istotna dla naszego zdrowia i codziennego funkcjonowania.
Radzenie sobie z somnifobią na co dzień – praktyczne wskazówki
Somnifobia to bardzo niebezpieczne schorzenie, które może być przyczyną bezsenności, prowadzić do osłabienia układu odpornościowego, problemów z koncentracją i pamięcią, zaburzeń nastroju, a także problemów w życiu prywatnym i zawodowym.
Osoby cierpiące na somnifobię poza psychoterapią i farmakoterapią powinny wyjątkowo zadbać o higienę i komfort snu. Istnieje szereg działań, które możesz podjąć, aby złagodzić objawy nerwicy i wybudzania się w nocy. Poniżej umieściliśmy najważniejsze wskazówki, dzięki którym poprawisz jakość swojego snu.
1. Stwórz optymalne warunki do snu
Lęk przed snem to fobia, która zwykle wynika z określonych powodów. Może to być np. strach przed utratą kontroli podczas snu, obawy związane z koszmarami sennymi lub o swoje zdrowie. Dlatego to ważne, aby zapewnić sobie bezpieczne i komfortowe warunki do spania.
Co możesz zrobić?
- Usuń z sypialni niepotrzebne przedmioty, które rozpraszają Twoją uwagę.
- Staraj się nie korzystać z urządzeń elektronicznych bezpośrednio przed snem.
- Zadbaj o to, aby w sypialni panowała optymalna temperatura i wilgotność powietrza.
- Zapewnij sobie relaks i wyciszenie przed snem, staraj się odprężyć, aby uniknąć natłoku negatywnych myśli.
- Kładź się spać i wstawaj z łóżka o tych samych porach.
- Unikaj kawy, herbaty, napojów energetycznych i alkoholu przed snem.
- Jeśli odczuwasz taką potrzebę, zaopatrz się w dodatkową lampkę lub projektor świetlny, który ułatwia zasypianie i daje poczucie komfortu przed snem.
- Zwróć uwagę na swoją dietę, aby był zdrowa i lekkostrawna.
- Sięgaj po herbaty ziołowe, takie jak melisa, rumianek czy lawenda.
- Wypróbuj sposoby na szybkie zasypianie, np. metodę 4-7-8, polegającą na wdechu przez nos przez 4 sekundy, zatrzymaniu oddechu na 7 sekund i powolnym wydechu przez usta przez 8 sekund.
- Szukaj wsparcia, opowiedz bliskim o swoich problemach i zgłoś się do specjalisty.
2. Wprowadź zmiany do swojej sypialni
Nerwica i strach przed snem powodują, że niechętnie kładziemy się do łóżka, a sypialnia kojarzy nam się przede wszystkim z negatywnymi emocjami. Aby to zmienić, warto rozważyć wymianę poduszki, materaca, pościeli i kołdry.
Poduszka
Wygodna poduszka zrobiona z przewiewnego i elastycznego materiału zapewni Ci komfort nawet wtedy, gdy w nocy obudzisz się z lękiem. W naszym sklepie możesz zamówić poduszki antyalergiczne, chłodzące i ortopedyczne, które idealnie dopasowują się do kształtu głowy, szyi i ramion, dzięki czemu ułatwiają zasypianie. Polecane modele dla osób, które odczuwają lęk przed snem w nocy to między innymi:
- poduszka TEMPUR Sonata™, TEMPUR Symphony™, TEMPUR Original™ i TEMPUR Comfort™, wykonane z innowacyjnego materiału TEMPUR®,
- poduszka Moore PerDormire zrobiona w całości z pianki z pamięcią,
- poduszka Deluxe Technogel o klasycznym kształcie, która łączy w sobie najnowszą technologię żelu Technogel® z pianką memory.
Więcej informacji na temat poszczególnych modeli znajdziesz w rankingu poduszek do spania.
Materac
Jeśli Twój materac jest zużyty lub wydziela nieprzyjemny zapach, to również może mieć wpływ na Twoje doznania w trakcie snu. W takiej sytuacji warto rozważyć wymianę materaca na nowszy model o odpowiednich właściwościach.
Najwygodniejsze materace do spania wygodnie kupisz w naszym sklepie online bez wychodzenia z domu. W ofercie posiadamy zarówno modele piankowe, sprężynowe i hybrydowe, jak i materace lateksowe oraz premium. Są to starannie wyselekcjonowane produkty od znanych i cenionych na rynku producentów.
Zapoznaj się z naszym rankingiem materacy do sypialni i wybierz nowy materac, na którym spokojnie zaśniesz!
Na zdjęciu: Materac Argento Therapy Mollyflex
Pościel i kołdra
Strach przed snem może nasilać nieprzyjemna w dotyku pościel, w której nie czujesz się dobrze i bezpiecznie. Dla naszych klientów przygotowaliśmy bogatą ofertę pościeli z wysokogatunkowej bawełny w wielu modnych wzorach, która zapewnia uczucie przyjemnego otulenia w trakcie snu. Do tego koniecznie dobierz milusie prześcieradło (np. Estella Velur) i kołdrę dostosowaną do aktualnej pory roku.
Wśród polecanych modeli znajdziesz antyalergiczne kołdry Paradies Prosa Organic i Paradies Prosa Organic City z wypełnieniem syntetycznym oraz delikatną w dotyku, całoroczną kołdrę Batyst AMZ z wypełnieniem najnowszej generacji.
Jeśli masz problemem z wyciszeniem się przed snem, przydatna może okazać się również maseczka na oczy TEMPUR® zrobiona z miękkiego materiału TEMPUR®. Spanie w opasce na oczy TEMPUR® znacząco poprawia jakość snu. Maseczka skutecznie blokuje niepożądane światło i pomaga w wypracowaniu zdrowego rytuału przed snem.
Na zdjęciu: Kołdra całoroczna Prosa Organic
Somnifobia – jak zapanować nad lękiem przed snem?
Do tej pory dowiedziałeś się, że somnifobia to rodzaj fobii, który często uniemożliwia normalne funkcjonowanie i prowadzi do pogorszenia stanu zdrowia. Aby zapobiec negatywnym konsekwencjom długotrwałych problemów ze snem, należy jak najszybciej poszukać pomocy u psychiatry bądź psychologa, który specjalizuje się w leczeniu zaburzeń snu. Ponadto to ważne, aby zadbać o komfort i higienę snu.
W naszym sklepie znajdziesz wszystko, co niezbędne, aby Twoja sypialnia stała się wyjątkowo przytulnym i bezpiecznym miejscem.
Somnifobia – rozpoznaj i pokonaj [Infografika]
![Somnifobia – rozpoznaj i pokonaj [Infografika]](/img/cms/SS/jpg/blog11-24-somnifobia.jpg "Somnifobia – rozpoznaj i pokonaj [Infografika]")
Lęk przed snem – najczęściej zadawane pytania [FAQ]
Somnifobia (somniphobia) – co to jest?
Somnifobia to irracjonalny lęk przed snem. Osoby z somnifobią odczuwają silny strach i niepokój na samą myśl o zaśnięciu, co prowadzi do unikania snu i w konsekwencji do bezsenności.
Co zrobić, gdy boję się zasnąć?
Pierwszym, co warto zrobić w takiej sytuacji, jest poszukanie wsparcia u bliskich i specjalisty. Jeśli boisz się zasnąć, postaraj się zająć swoje myśli czymś innym. W tym celu możesz wziąć relaksacyjną kąpiel, przeczytać książkę lub wykonać podstawowe ćwiczenia oddechowe.
Dlaczego budzę się z lękiem?
Budzenie się z lękiem to jeden z objawów somnifobii. Jednak ten symptom może też sygnalizować inne zaburzenia psychiczne lub choroby somatyczne. Dlatego warto go skonsultować ze specjalistą.
Bibliografia
- N. Arzt, Somniphobia (Fear of Sleep): Symptoms, Treatments, & How to Cope, choosingtherapy.com; C. Rosenberg, CBT Is a Safe and Effective Treatment for Somniphobia, sleephealthsolutionsohio.com; healthline.com.
- Szelenberger W., Skalski M.: Epidemiologia zaburzeń snu w Polsce, [w:] Nowicki Z., Szelenberger W. (red.): Zaburzenia snu. Bibl. Psych. Pol., Kraków 1999, ss. 57-64.
- „Psychiatria” Piotr Gałecki, Agata Szulc, wydawnictwo Edra Urban & Partner, Wrocław 2018.
- Léger, D., Poursain, B., Neubauer D, Uchiyama M. (2008). An international survey of sleeping problems in the general population. Current Medical Research and Opinion, 24 (1), 307–317.
Marzanna
Doradca klienta w Komfort Snu od 13 lat
Udostępnij na Facebooku
