Bezsenność — czym jest i jakie są jej objawy?
Szybkie tempo życia i nadmierny stres powodują, że wiele osób na całym świecie ma kłopoty ze snem. Według wstępnych szacunków bezsenność dotyka ok. 8-12% ogółu populacji dorosłych. Jest to choroba cywilizacyjna, która powoduje, że organizm nie może właściwie zregenerować się w trakcie nocnego odpoczynku.
Jednak problem z zasypianiem, często wybudzanie się w nocy lub inne zaburzenia snu wcale nie muszą jeszcze oznaczać bezsenności w znaczeniu choroby.
O bezsenności możemy mówić wtedy, gdy problemy ze snem występują co najmniej 3 razy w tygodniu i utrzymują się przez miesiąc lub dłużej, a zaburzenia te negatywnie oddziałują na funkcjonowanie chorego również w ciągu dnia.
Zatem, żeby zdiagnozować bezsenność, lekarz musi stwierdzić, że objawy dotykają pacjenta przez 24 godziny na dobę, zaburzając tym samym jego rytm snu i czuwania. W ramach diagnostyki bezsenności zwraca się uwagę na takie symptomy jak:
- kłopoty z utrzymaniem snu,
- wybudzanie się nad ranem lub w nocy,
- krótkotrwały i płytki sen.
Bezsenność może być samodzielną jednostką chorobową albo wynikać z chorób o podłożu somatycznym lub psychologicznym.
W tym artykule przeczytasz, jakie są przyczyny bezsenności u dorosłych i co możesz zrobić, aby poprawić jakość snu!
Przyczyny bezsenności u dorosłych
Brak snu bardzo negatywnie oddziałuje na nasze zdrowie i samopoczucie. Żeby jednak wdrożyć skuteczne leczenie bezsenności, trzeba najpierw dowiedzieć się, czym jest spowodowana.
Wówczas będziesz mógł rozpocząć kurację lekami nasennymi, zapisać się na terapię poznawczo-behawioralną lub zastosować odpowiednią poduszkę o statusie wyrobu medycznego. Co najczęściej powoduje bezsenność?
Stres i zaburzenia lękowe
Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego, jak stres i lęk mogą negatywnie oddziaływać na nasz organizm. Tymczasem życie w ciągłym stresie lub lęku powoduje, że układ nerwowy utrzymuje stan pobudzenia przez dłuższy czas. Ta wzmożona czujność opóźnia zasypianie, sprzyja wybudzaniu się w nocy i przyczynia się do powstawania uporczywych myśli, które nie pozwalają nam zasnąć.
Bezsenność często towarzyszy zaburzeniom psychicznym. Ciągłe zamartwianie się, stany lękowe lub stany depresyjne nie pozostają bez wpływu na nasz organizm. W takim wypadku problemy ze snem mogą być spowodowane przeżytą traumą, lękiem przed śmiercią, natrętnymi myślami lub nawet myślami samobójczymi.
Zespół niespokojnych nóg
Czy wiesz, że zespół niespokojnych nóg jest bardzo częstą przyczyną bezsenności? Jest to schorzenie o podłożu neurologicznym, które powoduje piekący ból oraz drętwienie nóg. W efekcie osoba śpiąca odczuwa wzmożoną potrzebę poruszania kończynami dolnymi w trakcie snu.
Schorzenie może mieć podłoże genetyczne lub wynikać z niedoborów żelaza, czy też przyjmowania niektórych leków. Zespół niespokojnych nóg wpływa nie tylko na jakość nocnego wypoczynku, ale także powoduje spadek energii i problemy z koncentracją.
Nieprawidłowa higiena snu
Na higienę snu składa się wiele elementów. W takim wypadku zaburzenia rytmu snu i czuwania mogą być spowodowane niekorzystnymi warunkami panującymi w sypialni, źle dobranym materacem lub poduszką.
Co wpływa na jakość nocnego wypoczynku? Są to takie czynniki jak: temperatura w sypialni, częste wietrzenie pomieszczenia, zasłanianie rolet, obecność urządzeń elektronicznych czy nawet wilgotność powietrza.
Jeśli masz trudności z zasypianiem, zastanów się, jaką poduszkę wybrać, aby poprawić warunki snu. Niekiedy konieczna będzie również zmiana materaca i pościeli. Te elementy wyposażenia sypialni mogą być przyczyną Twoich kłopotów ze snem. Gdy dopasujesz je do swoich potrzeb, od razu odczujesz ulgę.
Zbyt wczesne lub zbyt późne kładzenie się do łóżka
Przewlekła bezsenność może być spowodowana zbyt wczesnym lub zbyt późnym kładzeniem się do łóżka. Wcześnie kładą się spać na przykład osoby starsze. Jeśli na dworze jest jeszcze jasno, takiej osobie może być trudno zasnąć. Dodatkowo u osób starszych obserwuje się przyspieszenie i skrócenie niektórych faz snu.
Tymczasem odpowiednia ilość snu głębokiego jest niezbędna, aby dana osoba mogła normalnie funkcjonować w ciągu dnia. Dlatego najlepiej kłaść się do łóżka wtedy, gdy czujemy wzmożoną senność, w innym wypadku będzie nam trudno zasnąć i szybciej wybudzimy się ze snu, przez co nasz organizm nie zdąży się odpowiednio zregenerować.
Zbyt późne kładzenie się do łóżka również może negatywnie wpływać na sen. Niektóre osoby kładą się spać, gdy są już bardzo zmęczone. Duże zmęczenie może utrudniać zaśnięcie lub spowodować, że zaśniemy w niewygodnej dla nas pozycji. Starajmy się zatem nie odkładać pójścia do łóżka w nieskończoność.
Praca zmianowa
Praca w trybie zmianowym może powodować zaburzenia snu. Osoby, które nie mogą spać w nocy, ponieważ w tym czasie pracują, często drzemią w ciągu dnia.
Stosowanie kilku krótkich drzemek zamiast 8-godzinnego snu monofazowego jest charakterystyczne dla zwolenników snu polifazowego. Ten sposób odpoczynku może być efektywny, jeśli zostanie przeprowadzony prawidłowo. Jednak specjaliści wskazują, że nie warto go nadużywać, ponieważ w dłuższej perspektywie czasowej nic nie zastąpi nam wielogodzinnego i nieprzerwanego snu.
Bezsenność w ciąży
Ciąża to szczególny stan, który często wiąże się z występowaniem różnego rodzaju dolegliwości. Według Amerykańskiej Narodowej Fundacji Snu bezsenność w ciąży, a także wyraźne pogorszenie jakości snu, zgłasza nawet 75% kobiet.
Przyczyną tego stanu rzeczy może być wzrost stężenia hormonów ciążowych, w tym przede wszystkim estrogenów, co nie pozostaje bez wpływu na fazy snu. Dochodzi wówczas do częstego wybudzania się w nocy i problemów z ponownym zasypianiem.
Choroby somatyczne
Istnieje wiele chorób, które mogą przyczyniać się do występowania problemów ze snem. Zaliczamy do nich m.in. choroby tarczycy, cukrzycę, nadciśnienie tętnicze, bezdech senny, refluks żołądkowo-przełykowy, padaczkę i nietrzymanie moczu.
Objawy tych chorób mogą powodować częste budzenie się w nocy lub mogą też znacząco utrudniać zasypianie. W takim wypadku bezsenność powinna zniknąć wraz z rozpoczęciem skutecznego leczenia.
Alkohol, używki i niektóre leki
Niektóre osoby spożywają alkohol przed snem, ponieważ działa rozluźniająco i ułatwia im zasypianie. Jednak szybkie zaśnięcie nie jest równoznaczne z komfortowym odpoczynkiem.
Nadużywanie alkoholu, używek lub stosowanie niektórych leków może szybko doprowadzić do rozregulowania organizmu i zaburzenia jego prawidłowego funkcjonowania. Wówczas, nawet jeśli szybko zaśniesz, to i tak obudzisz się w nocy z bólem głowy, suchością w ustach lub innymi, równie nieprzyjemnymi dolegliwościami.
Warto mieć na uwadze także, że długotrwałe nadużywanie alkoholu prowadzi do przewlekłej bezsenności, co dodatkowo pogarsza stan zdrowia osoby uzależnionej i utrudnia jej funkcjonowanie w społeczeństwie.
Niezdrowy styl życia i otyłość
Niezdrowy styl życia i otyłość często są ze sobą nierozerwalnie powiązane. Osoby, które mało ruszają się w ciągu dnia i spożywają dużo ciężkostrawnych posiłków, mogą mieć poważny problem z zaśnięciem.
W takim wypadku bezsenność może być spowodowana różnymi chorobami, które wynikają z otyłości, niedoborem witamin lub dolegliwościami ze strony układu pokarmowego.
Nieprawidłowa pozycja w czasie snu
Nasze przyzwyczajenia również mogą doprowadzić do bezsenności. Jednym z powodów, dla których nie umiesz zasnąć, może być na przykład nieprawidłowa pozycja w czasie snu.
Złe ułożenie się do spania wywołuje ból i dyskomfort, który wybudza Cię ze snu lub sprawia, że sen jest płytki, a rano dokuczają Ci bóle różnych części ciała. Na szczęście można łatwo to zmienić. Wystarczy, że zadbasz o prawidłową pozycję w trakcie snu.
Specjaliści zalecają spanie na boku lub na plecach. Niekiedy problemem może być również źle dobrany materac. Na zbyt miękkim podłożu ciało się zapada, powodując napięcie mięśni. Natomiast na zbyt twardym podłożu trudno Ci będzie znaleźć komfortową pozycję do snu.
Jaki materac wybrać, żeby dobrze się wyspać? Najlepszym rozwiązaniem będzie znalezienie podłoża dopasowanego do Twojej wagi i budowy ciała. Materac powinien idealnie dopasowywać się do naturalnych krzywizn kręgosłupa. To ważne, aby dobrze odprowadzał wilgoć i zapewniał prawidłową cyrkulację powietrza.
Bezsenność a fazy księżyca
Osoby, które cierpią na bezsenność, często nie mają świadomości, jak wiele czynników może nieustannie wpływać na ich sen.
Jeśli problemy z zasypianiem pojawią się raz na jakiś czas i szybko ustępują, to może się okazać, że Twoje dolegliwości są związane z fazami księżyca. Jak to jest możliwe?
Wpływ faz księżyca na sen wciąż stanowi przedmiot wielu badaniach naukowych. Dotychczas udało się ustalić, że w czasie pełni światło księżyca może zaburzać produkcję melatoniny, czyli hormonu odpowiedzialnego za regulację rytmu dobowego.
Ekspozycja na światło księżyca może zatem powodować, że sen stanie się płytszy i mniej efektywny.
Leczenie bezsenności — co pomaga w zaśnięciu?
Leczenie bezsenność to bardzo złożony proces. Niekiedy trudno jest ustalić jedną, wyraźną przyczynę, która powoduje trudności z zaśnięciem. Obecnie w wielu miastach na świecie funkcjonują kliniki, które kompleksowo zajmują się leczeniem bezsenności.
W takim miejscu pacjent jest poddawany licznym badaniom, a zespół specjalistów ocenia każdy przypadek indywidualnie i przygotowuje stosowne zalecenia. W przypadku bezsenności skuteczne może okazać się działanie wielotorowe. Połączenie leków, zabiegów leczniczych i psychoterapii daje bardzo pozytywne rezultaty.
Objawy bezsenności nie zawsze skłaniają chorego do wizyty u lekarza. Jednak bagatelizowanie tego problemu to duży błąd. Bezsenność nie jest tylko drobnym dyskomfortem. Ta choroba bardzo poważnie zagraża naszemu zdrowiu i życiu.
Brak odpowiedniej regeneracji przyspiesza procesy starzenia się organizmu, osłabia odporność i może utrudniać leczenie wielu chorób. Bezsenność wpływa także na nasze samopoczucie i może prowadzić do poważnych zaburzeń nastroju. Dlatego to ważne, aby w porę zareagować i zadbać o swój sen.
Spodobał Ci się ten artykuł? Zobacz też inne materiały opublikowane na naszym blogu:
Przyczyny bezsenności u dorosłych – najczęściej zadawane pytania
Co może być powodem bezsenności?
Kłopoty z zasypianiem lub ponownym zaśnięciem mogą mieć wiele różnych przyczyn. Jeśli cierpisz na bezsenność, zacznij od sprawdzenia warunków, jakie panują w Twojej sypialni. Następnie warto wykonać podstawowe badania krwi. Problemy ze snem mogą mieć podłoże psychiczne lub somatyczne. Jeśli dolegliwości trwają dłużej niż miesiąc, warto umówić się na konsultację ze specjalistą.
Jak wyleczyć się z bezsenności?
Bezsenność często jest spowodowana nadmiernym napięciem wynikającym ze stresu lub toczącymi się w organizmie procesami chorobowymi. Skuteczne leczenie może opierać się na farmakoterapii, psychoterapii lub różnego rodzaju zabiegach relaksacyjnych.
Co trzeba zrobić, żeby przespać całą noc?
Jeśli chcesz przespać całą noc, musisz wyjątkowo zadbać o higienę snu. W tym celu nie spożywaj posiłków na 2 godziny przed snem, przewietrz pomieszczenie, zasłoń rolety i pozbądź się urządzeń elektronicznych z sypialni. Pomocne mogą okazać się także relaksujące kąpiele, medytacja, dobry materac i świeża pościel.
Zdjęcie główne: Drazen-Zigic/freepik.com
Patrycja
Doradca klienta w Komfort Snu od 6 lat
Udostępnij na Facebooku
